Nữ hoạ sĩ của Huế mộng và thơ
Yên Chi | Tạp Chí Heritage, Vietnam Airlines, số 12/2014
Bội Trân là một trong những nữ họa sỹ nổi tiếng đương đại hiếm hoi của Cố đô Huế, chị đã có nhiều tác phẩm được trưng bày và giới thiệu tại các triển lãm nghệ thuật danh tiếng của châu Á và châu Âu, đặc biệt, tranh của chị đã được hai hãng đấu giá lớn nhất thế giới Christie's và Sotheby's sưu tầm và trưng bày. Bội Trân có khu nhà vườn tuyệt đẹp, rộng hơn 5000m2 ở phía tây thành phố Huế, bên cạnh rừng thông Thiên An thơ mộng. Từ nhiều năm qua, đây là địa chỉ quen thuộc của nhiều nhà nghiên cứu nghệ thuật, các danh sỹ, tri thức trong và ngoài nước. Dưới đây là một cuộc trao đổi rất thú vị về suy nghĩ, mong ước và con đường nghệ thuật của chị, một "Nữ trung hào kiệt" của vùng đất cố đô.
Yên Chi
Chị là một trong số ít nữ họa sỹ có tên tuổi ở Huế, việc chị dựng ngôi nhà vườn ở đồi Thiên An này có phải là một sự thay đổi: bỏ nghề họa sỹ để chuyển qua "làm vườn" hay chị muốn tạo một không gian sáng tác riêng cho mình để tiếp tục "nghiệp" cầm cọ?
Họa sỹ Bội Trân
Con đường nghệ thuật là thênh thang vô tận. Nó luôn thôi thúc ta lao động và sáng tạo không ngừng nghỉ. Với tôi, khi cầm cọ, cầm bay hay cầm bút đều có thể biến thành tác phẩm. Và khu vườn này cũng là một tác phẩm mà tôi tâm đắc. Nó không có giới hạn giữa siêu thực và cực thực. Và đó chính là con đường nghệ thuật mà tôi chọn lựa.
Yên Chi
Chị đã bỏ ra hơn 15 năm (từ 1998) để xây dựng "Bội Trân Gallery" rất phong cách mà cũng rất Huế, điều gì chị tâm huyết nhất khi dựng khu nhà vườn này?
Họa sỹ Bội Trân
Mười lăm năm chưa đủ dài để cho tôi trải rộng những ước mơ. Với một khu vườn khiêm tốn, tôi không thể vẽ lên một Huế trong ký ức của mình. Tôi chỉ làm được những gì có thể với những ngôi nhà rường cổ kính rêu phong, bên những trường lang nối tiếp lối đi, những hàng cây cao vút, những thảm cỏ non xanh. Ngần ấy sao đủ để nói lên một Huế đầy thơ và mộng mà tôi tham lam muốn chuyên chở về đây.
Nhưng dù sao tôi vẫn có những khoảnh khắc thi vị: mỗi buổi sáng rong ruỗi ngắm những bông hoa tươi thắm, những buổi chiều tắm gội hương ngọc lan và những buổi tối thanh vắng lắng nghe tiếng thông mơn man xuôi về như sóng vỗ...
Tôi chợt ngậm ngùi trong niềm hạnh phúc một mình.
Yên Chi
Bội Trân gallery đã đón tiếp rất nhiều người bạn, nhiều du khách trong đó có những vị khách đặc biệt, họ đã chia sẻ không ít điều thú vị với gia chủ. Chị thấy tâm đắc nhất với những chia sẻ nào?
Họa sỹ Bội Trân
Đã hai mươi năm gắn bó với nghệ thuật, tôi có quá nhiều kỷ niệm. Từ những bước đi đầu tiên không tránh khỏi thiếu sót, tôi thực sự đã rất may mắn có người Thầy quý, người anh, người chị đã tiếp sức cho tôi những bài học kinh nghiệm trên con đường làm nghệ thuật. Tôi luôn ghi nhớ và tri ân họ. Từ đó, tôi đã có những người bạn mới, nhiều lắm, nhưng tôi có thể tự hào kể: Jean-Francois Hubert (Expert in Vietnamese Art, Senior Consultant to Christie’s, Author), Philippe Damas (Board Member, Armstrong Asset Management, Eurofin Asia Group, Tmb Bank PCL), Melchior Dejouany (Communication Company, Paris), Joyce Fan (Former Curator, Singapore Museum), Karine Medecin-Lemon (Diplomate, Monaco; Director of the “Fondation de Monaco”, Paris), hay Pansy Ku (Christie’s, Singapore and Hong Kong), Wang Zineng (Christie’s, Singapore and Hong Kong), Kenson Kwok (Former Chairman Asian Civilisations Singapore Museum)...
Họ đánh giá cao về bộ sưu tập của tôi. Và họ trở thành những người bạn thân thiết, làm việc với tôi bằng cả tấm lòng, thiện chí. Họ đã nối dài cánh tay tôi vươn ra thế giới. Nhờ vậy, những tác phẩm sưu tập cũng như tranh của tôi được đến với hai hãng đấu giá lớn nhất thế giới đó là Christie's và Sotheby's. Chúng tôi có những buổi trò chuyện thi vị tại khu vườn này; ngoài công việc nghệ thuật là miên man nói về Huế, về phong cách Huế, về con người Huế và văn hóa ẩm thực Huế qua những câu chuyện thật, con người thật và cả một tấm lòng thật. Họ đến với Huế bằng sự trân trọng. Với ngần ấy thời gian, họ thấm đẫm văn hóa Huế, họ đã yêu Huế qua những việc họ đã và đang làm. Tôi thực sự rất vui và hạnh phúc vì điều đó.
Yên Chi
Chị nghĩ gì về di sản nghệ thuật của cố đô Huế hiện còn? Theo chị, Huế cần làm gì để bảo tồn và phát huy giá trị của di sản nghệ thuật ấy?
Họa sỹ Bội Trân
Di sản Huế thì quá đồ sộ. Bảo tồn thì bao nhiêu năm nay chúng ta đã bảo tồn rồi. Huế vẫn còn đó những con người cần mẫn, chịu thương chịu khó và sâu sắc. Huế vẫn vẹn nguyên những giá trị lịch sử. Nhưng tôi muốn Huế có một sức mạnh cộng đồng to lớn, phải làm đẹp xung quanh mình, từ ngôi nhà ra phố xá. Du khách sẽ rất hài lòng khi bước chân tới một thành phố sạch sẽ và văn minh, chân thành và ấm áp như bản chất của con người Huế. Vì thế tôi luôn mơ về Huế có những khu chợ văn hóa ẩm thực. Từ ẩm thực dân gian đến ẩm thực hoàng gia. Nếu được vậy đỡ cho thành phố biết bao nhiêu khi những quán nhỏ mọc khắp nơi nhếch nhác không mỹ quan chút nào! Tất cả những người buôn bán quanh đó được ngồi vào khu chợ và có một người hướng dẫn họ làm ngon hơn, sạch hơn, đẹp hơn và thống nhất đồng phục áo dài gọn ghẽ, thanh lịch. Tôi cũng muốn có những khu phố mua sắm sầm uất dành cho khách trong nước và quốc tế vì Huế có rất nhiều nghệ nhân tài hoa may mặc cũng như thủ công mỹ nghệ. Tôi muốn lập tức có một bảo tàng xứng tầm với Huế mà ở đó trưng bày tất cả tác phẩm lớn và những gì thuộc về văn hóa Huế, những nhân vật lịch sử… Ngoài ra, còn có phòng dành cho ca nhạc truyền thống và có một phòng lớn dành cho họa sĩ trẻ. Họ cần những nhà sưu tập trong nước và quốc tế ghé qua ngắm nhìn và dừng lại trước những tác phẩm đẹp. Tương lai của các họa sĩ trẻ bắt đầu từ đó. Nói về Huế thì vô tận nhưng đó là những gì cần làm mới để giữ gìn những di sản văn hóa Huế vốn có – tất cả là nghệ thuật.
Yên Chi
Chị có gửi gắm điều gì cho thế hệ trẻ, những người đang học-làm việc hay đang theo đuổi con đường nghệ thuật?
Họa sỹ Bội Trân
Nếu tôi có được vinh hạnh, một lời khuyên đối với thế hệ trẻ thì tôi chỉ xin nói rằng: dù các bạn là ai, hôm nay, các bạn quá hạnh phúc vì không phải cầm súng ra chiến trường như thế hệ cha anh trước. Vì thế, chúng tôi cần các bạn nổ lực sáng tạo trên con đường nghệ thuật bằng cả trái tim mình. Và như thế cánh cửa sẽ mở rộng đón các bạn phía trước.
English | Vietnamese | Go back to Stories